Những dấu ấn nổi bật trong công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị tại Học viện Chính trị khu vực III và định hướng giải pháp trước yêu cầu, nhiệm vụ trong bối cảnh mới

1. Khái quát những dấu ấn nổi bật về công tác đào tạo, bồi dưỡng  lý luận chính trị tại Học viện Chính trị khu vực III trong thời gian qua (2020 – 2024) 

Học viện Chính trị khu vực III (Học viện III) đã trải qua chặng đường 75 năm xây dựng và phát triển; là đơn vị trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; “là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên...; nghiên cứu khoa học chính trị, khoa học lãnh đạo, quản lý, khoa học hành chính, quản lý nhà nước phục vụ giảng dạy và học tập góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ...”[1]

Theo Quyết định cũ, Học viện III có 6 đơn vị chức năng và 15 đơn vị giảng dạy, nghiên cứu, thông tin, xuất bản. Hiện nay theo Quyết định 837-QĐ/HVCTQG ngày 06 tháng 3 năm 2025 về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Học viện Chính trị khu vực III, Học viện III có 5 đơn vị chức năng và 14 đơn vị giảng dạy, nghiên cứu, thông tin, xuất bản. Trong những năm qua, cơ sở vật chất từng bước được đầu tư, cải tạo đáp ứng yêu cầu công tác đào tạo, bồi dưỡng.

PGS,TS Đoàn Triệu Long, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực III làm việc, trao đổi nội dung các chuyên đề với học viên các lớpCao cấp Lý luận chính trị K75A56

Từ năm 2020 đến nay, đây cũng là giai đoạn Học viện triển khai thực hiện Nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng; triển khai thực hiện Giáo trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị (mới); triển khai thực hiện Quy chế Tuyển sinh và đào tạo cao cấp lý luận chính trị (mới). Trong các năm 2020 - 2022, tình hình thiên tai, bão lũ ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên và tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến công tác đào tạo, bồi dưỡng. Học viện III đã tổ chức giảng dạy trực tuyến, tổ chức giảng dạy học tập theo hình thức ba tại chỗ đối với các lớp hệ tập trung (ăn, ở, học tập tập trung).

1.1. Kết quả công tác đào tạo, bồi dưỡng     

1.1.1. Những kết quả đạt được

Thứ nhất, lãnh đạo việc thực hiện kế hoạch giảng dạy - học tập

Số liệu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện Chính trị khu vực III, giai đoạn 2020-2024

Xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, Đảng ủy, Ban Giám đốc đã lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng bằng nhiều giải pháp cụ thể, quyết liệt. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Đảng ủy đã ban hành, triển khai Nghị quyết chuyên đề số 09-NQ/ĐU ngày 18/8/2020 “Về tăng cường đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng tại Học viện Chính trị khu vực III đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới”tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả trên tất cả các khâu của quá trình đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong tình hình mới.

Cụ thể: Chỉ đạo thực hiện tốt nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng, bảo đảm thống nhất trong toàn hệ thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Xây dựng và ban hành các khung chương trình cho các lớp bồi dưỡng bảo đảm cập nhật kiến thức mới, kinh nghiệm thực tiễn, các kỹ năng lãnhđạo, quản lý đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Chỉ đạo thực hiện tốt công tác tuyển sinh, đào tạo các hệ lớp do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh giao.

Chi bộ, chi ủy, lãnh đạo các đơn vị giảng dạy thường xuyên lãnh đạo việc nâng cao chất lượng công tác giảng dạy, đổi mới phương pháp giảng dạy theo phương châm“người học là trung tâm, nhà trường là nền tảng, giảng viên là động lực” - tăng cường thảo luận, trao đổi giữa giảng viên và học viên; định hướng, gợi mở vấn đề tự học giúp người học rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng vận dụng giải quyết tình huống thực tiễn. Đội ngũ giảng viên chú trọng việc soạn giáo án, xây dựng kế hoạch bài giảng; áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực; đặc biệt, luôn chú trọng lồng ghép, tích hợp nội dung Nghị quyết số 35-NQ/TW, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các nghị quyết Hội nghị Trung ương Đảng khóa XIII vào các bài giảng; gắn kết giữa lý luận và thực tiễn. Các giảng viên luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, bảo đảm kỷ luật phát ngôn, có ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, tácphong của người giảng viên Trường Đảng.

Công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên được đổi mới. Thực hiện nghiêm túc, đồng bộ nội quy, quy chế đối với người học và người dạy nhằm nâng cao ý thức, kỷ luật, kỷ cương. Thường xuyên tổ chức dự giờ, đánh giá, góp ý nâng cao chất lượng bài giảng cho các giảng viên. Việc xây dựng ngân hàng đề thi, chủ đề viết thu hoạch bảo đảm tính khoa học, hướng trọng tâm vào những vấn đề cấp bách, có tính thực tiễn. Quản lý hiệu quả giờ học, giờ tự nghiên cứu, việc ăn ở và sinh hoạt tại ký túc xá của học viên. Tổ chức cho các lớp đi nghiên cứu thực tế theo quy định, theo chủ đề định hướng đã giúp người học nắm bắt những vấn đề thực tiễn đang đặt ra, nâng cao năng lực vận dụng lý luận để giải quyết các tình huống trong thực tế. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác dạy - học, quản lý học viên, tạo chuyển biến mạnh mẽ về phương thức đào tạo. 

Thứ hai, về xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng  

a) Về xây dựng đội ngũ cán bộ giảng viên

Hội thi Giảng viên giỏi cấp cơ sở lần thứ VI, năm 2025

Hiện nay, Học viện Chính trị khu vực III có 216 cán bộ, viên chức, người lao động (tính đến tháng 5/2025), trong đó: Đội ngũ cán bộ khoa học của Học viện có học vị từ thạc sĩ trở lên là 155 đồng chí (chiếm 71,76% tổng số cán bộ, viên chức của Học viện), trong đó có 05 phó giáo sư, tiến sĩ (2,31%;) 54 tiến sĩ (25 %); 97 thạc sĩ (44,91%). Hiện Học viện Chính trị khu vực III đang có 14 đồng chí đang học nghiên cứu sinh. Đội ngũ giảng viên là 90 đồng chí (tỷ lệ 41,67%). Về trình độ lý luận chính trị, Học viện có 111 đồng chí có bằng Cao cấp lý luận chính trị và Cử nhân chính trị, trung cấp lý luận chính trị 19 người. Về ngạch, số người giữ ngạch giảng viên cao cấp 24 người, chuyên viên cao cấp 02 người; giảng viên chính 42 người, chuyên viên chính 25 người, giảng viên 20 người, chuyên viên 28 người. Về danh hiệu: nhà giáo ưu tú có 02 người. Cơ cấu về độ tuổi: Dưới 30 tuổi: 5; Từ 30-40: 19; Từ 41 - 50: 35; Từ 51-60: 18; Trên 60: 9.

Thường xuyên cử đội ngũ cán bộ, giảng viên tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Tập huấn về công tác quản lý và đảm bảo chất lượng đào tạo; Bồi dưỡng ngạch chuyên viên cao cấp; Bồi dưỡng lãnh đạo, quản lý cấp phòng; Bồi dưỡng kiến thức kinh điển Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Trong 5 năm qua, đội ngũ giảng viên của Học viện III không ngừng được nâng cao về chất lượng, được đào tạo cơ bản, có trình độ chuyên môn đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng theo phân cấp; bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết, nhiệt tình trong giảng dạy lý luận chính trị.

Đội ngũ giảng viên thường xuyên được bổ sung số lượng[2], từng bước nâng cao về chất lượng, được đào tạo cơ bản, có trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình trong giảng dạy; chuẩn bị kỹ nội dung bài giảng, phương pháp giảng dạy phù hợp, thu hút được người học. Đã có nhiều giảng viên đạt thành tích cao trong Hội thi giảng viên dạy Giỏi cấp cơ sở, cấp Bộ[3]. Nhìn chung, đội ngũ giảng viên Học viện có phẩm chất chính trị, tư tưởng vững vàng, là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng của Đảng. Đây là đội ngũ tiêu biểu cho phẩm chất chính trị, tư tưởng của cán bộ, đảng viên. Tất cả giảng viên Học viện đều thể hiện niềm tin sâu sắc vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật và có đạo đức, lối sống đúng chuẩn mực. Thể hiện qua lối sống giản dị, trong sáng, cầu thị, gần gũi với mọi người, thương yêu, giúp đỡ học viên, luôn thực hành tiết kiệm, đấu tranh chống tham ô, quan liêu và các biểu hiện tiêu cực khác; tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ, ít có biểu hiện, hành vi tiêu cực trong giảng dạy và trong các mối quan hệ với học viên. Giảng viên luôn ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện để xứng đáng là “người thầy” của trường Đảng. Đội ngũ giảng viên Học viện có trình độ học vấn, trình độ chuyên môn khá cao, trong đó tỷ lệ tiến sĩ (trên 60%). Ngoài việc nắm vững kiến thức chuyên ngành sâu, một số giảng viên còn có kiến thức liên ngành. Ngoài ra, năng lực chuyên môn của đội ngũ giảng viên còn thể hiện ở khả năng gắn lý luận với thực tiễn một cách sáng tạo trong quá trình giảng dạy. Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận trong giảng dạy, giảng viên còn có khả năng gắn lý luận với thực tiễn sinh động, qua những ví dụ minh họa sinh động, phù hợp với thực tế ở địa phương. 

b) Về việc thực hiện đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng gắn với đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng hiện đại

Thời gian qua, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã có rất nhiều nỗ lực trong việc đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng và cải tiến phương pháp giảng dạy. Tuy nhiên, (trước năm 2018) việc thực hiện đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng gắn với đổi mới phương pháp dạy - học chưa được đổi mới toàn diện, chưa bắt kịp với sự cải tiến về nội dung, dẫn đến chất lượng giảng dạy chưa cao[4]. 

Lớp Cao cấp lý luận chính trị K75A56.9 nghiên cứu thực tế tại Vùng 3 Hải quân

Trong 10 năm (2012 - 2022) mặc dù khung chương trình đào tạo cao cấp lý luận chính trị có nhiều thay đổi[5], nhưng Học viện vẫn hoàn thành tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cho các hệ lớp cao cấp lý luận chính trị, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, cao học các chuyên ngành; nội dung, chương trình đào tạo từng bước được đổi mới, theo xu hướng hiện đại mang tính hệ thống, đảm bảo tính kế thừa và đáp ứng được yêu cầu cơ bản trong công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị: “Nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng đã bám sát mục tiêu, định hướng chiến lược cán bộ; đã phân định rõ giữa đào tạo cơ bản và bồi dưỡng theo chức danh. Đảm bảo nội dung, chương trình giảng dạy bám sát giáo trình của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn, phát hành, đồng thời kịp thời cập nhật kiến thức mới, các quan điểm mới của Đảng qua các kỳ đại hội, gắn với thực tiễn của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, giúp học viên liên hệ vận dụng, gắn lý luận với thực tiễn công tác”. Đảng ủy, Ban Giám đốc đã lãnh đạo đổi mới phương pháp đào tạo, bồi dưỡng theo hướng “lấy người học và giảng viên làm trung tâm, tăng cường tương tác hai chiều”. Quán triệt giảng viên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng phương pháp giảng dạy tích cực, cải tạo phòng học trang bị các phương tiện dạy học theo hướng hiện đại phù hợp với phương pháp thảo luận, làm việc nhóm thu hút nhiều học viên tham gia hoạt động tương tác với giảng viên trong học tập. Lồng ghép giảng dạy các chuyên đề môn học, bộ môn gắn với nghiên cứu thực tế tại cơ quan, đơn vị. Cụ thể: Đã lãnh đạo các đơn vị giảng dạy, giảng viên và học viên tích cực cải tiến, đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng tăng cường tương tác, đối thoại giữa giảng viên và học viên, lấy người học và giảng viên làm trung tâm, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên; tăng thời lượng thảo luận, đối thoại giữa giảng viên và học viên trên lớp; định hướng, gợi mở vấn đề giúp học viên tiếp tục tự học, bổ sung, mở rộng và nâng cao kiến thức, rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng vận dụng giải quyết tình huống thực tiễn. Chú trọng việc tổ chức đi nghiên cứu thực tế của các lớp học viên nhằm giúp học viên nâng cao năng lực vận dụng lý luận để giải quyết các tình huống thực tế. Đề thi hết môn, thi tốt nghiệp, chủ đề khóa luận, đề án đều hướng vào những vấn đề lý luận, thực tiễn cấp bách đòi hỏi người học phải vận dụng lý luận đã học để phân tích, làm sáng tỏ góp phần giải quyết những vấn đề thực tiễn tại địa phương. Các khoa đã chủ động xây dựng lịch giảng, bố trí giảng viên hợp lý, đảm bảo năng lực sư phạm chuyên môn, đáp ứng cơ bản được yêu cầu của học viên, tích cực phối hợp với Ban Quản lý đào tạo tham gia quản lý học viên, quản lý chuyên cần khi lên lớp, thực hiện nghiêm túc chương trình giảng dạy, bám sát nội dung giáo trình, tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả học tập đúng quy trình, quy định. Tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận chính trị theo hướng tích cực, áp dụng các phương pháp hiện đại truyền thụ kiến thức, nâng cao chất lượng bài giảng. Nhiều giảng viên đã tích cực, nỗ lực đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng hiện đại. Hầu hết giảng viên đều đã tham gia các lớp tập huấn về bồi dưỡng phương pháp giảng dạy tích cực. Các giảng viên chuẩn bị chu đáo về giáo án, kế hoạch bài giảng, nắm vững nội dung, kiến thức chuyên môn, chủ động và kết hợp các phương pháp dạy - học có hiệu quả. Trước yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện ngày càng tăng, đội ngũ giảng viên của Học viện đã có nhiều nỗ lực, khắc phục khó khăn, không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao[6]. Việc thực hiện phương pháp giảng dạy tích cực đã góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng toàn diện về nhận thức lý luận và kỹ năng lãnh đạo, quản lý; cả về phẩm chất chính trị tư tưởng, tư cách đạo đức và tác phong lối sống cho học viên, phù hợp với yêu cầu đặt ra trong tình hình mới. Vì vậy, bước đầu đã đem lại kết quả: các giảng viên đãđầu tư vào bài giảng nhiều hơn, người học phát huy tính tích cực, chủ động và tự giác cao hơn. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cho Đảng và Nhà nước, phù hợp với xu hướng giáo dục đào tạo theo hướng hiện đại[7].                   

Thứ ba, về cơ sở vật chất phục vụ dạy và học

Toàn cảnh khu giảng đường Học viện Chính trị khu vực III

Cơ sở vật chất từng bước được đầu tư xây dựng và cải tạo đáp ứng yêu cầu giảng dạy của giảng viên và học tập, sinh hoạt của học viên; hệ thống các phòng học được trang bị đầy đủ các phương tiện như máy vi tính, máy chiếu, camera, điều hòa; Trung tâm Thông tin khoa học có nguồn tài liệu phong phú (sách, giáo trình, tạp chí…) bảo đảm phục vụ tốt cho công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu; ký túc xá, khu nhà ăn, thể thao được cải tạo khang trang phục vụ cho học viên nội trú, cụ thể: Cải tạo, sửa chữa khu ký túc xá nhà B4, B3 và đang cải tạo, sửa chữa khu ký túc xá nhà B2 ; lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền; cải tạo phòng học tầng 5 nhà B1; cải tạo, sửa chữa tầng 2 nhà khách B5 thành các phòng học; cải tạo, sửa chữa giảng đường A1… Tổng cộng có 23 phòng học ở các giảng đường A1, A2, A3 và B1, với khoảng 1200 chỗ ngồi. Các phòng học được trang bị máy chiếu, hệ thống âm thanh hiện đại. Học viện có 2 hội trường, trong đó, 01 hội trường lớn diện tích 1.100m² với sức chứa 500 người và 01 hội trường nhỏ sức chứa 200 người. Tất cả các phòng học, hội trường đều được trang bị đầy đủ hệ thống camera giám sát, điều hòa không khí, quạt gió, đèn chiếu sáng, rèm che nắng và các công trình vệ sinh đảm bảo phục vụ tốt cho công tác đào tạo, bồi dưỡng. Ký túc xá gồm 4 nhà 5 tầng (B1, B2, B3, B4) với tổng số là 230 phòng, đáp ứng được chỗ ở cho trên 700 học viên. Nhà ở học viên 9 tầng, với tổng số 166 phòng (đưa vào sử dụng năm 2022). Phòng ở ký túc xá đều có khu vệ sinh khép kín và được trang bị đầy đủ: giường, tủ, bàn ghế, tivi, bình tắm nóng lạnh, đèn, quạt; luôn đảm bảo nguồn điện, nước, mạng internet và các dịch vụ hỗ trợ khác. 

Thứ tư, về công tác quản lý hoạt động giảng dạy - học tập

Học viện đã triển khai thực hiện nghiêm túc Quy chế Tuyển sinh và Đào tạo Cao cấp lý luận chính trị (ban hành theo Quyết định số 10145-QĐ/HVCTQG ngày 30/6/2022 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh).

Giám đốc Học viện chỉ đạo lãnh đạo các đơn vị giảng dạy và các đơn vị chức năng tăng cường quản lý hoạt động giảng dạy của giảng viên về nội dung bài giảng, thời gian lên lớp, tác phong, nghiệp vụ sư phạm… thông qua nhiều hình thức như dự giờ giảng viên, công tác kiểm tra, giám sát của đơn vị quản lý đào tạo, thanh tra và sự phản ánh từ người học.

Thường xuyên đôn đốc các đơn vị giảng dạy, Ban Quản lý đào tạo, Ban Thanh tra, Văn phòng, Trung tâm Thông tin khoa học tăng cường quản lý học viên các hệ lớp, tổ chức chặt chẽ công tác coi thi theo quy chế đào tạo, nhất là việc tổ chức thi kết thúc môn học theo hình thức tự luận đóng đối với các lớp hệ tập trung và chú trong đa dạng hóa các hình thức thi, trong đó có thi vấn đáp; thực hiện nghiêm túc và quản lý chặt chẽ quá trình tự nghiên cứu của học viên tại Trung tâm Thông tin khoa học, tại phòng nghiên cứu, quản lý chặt chẽ hoạt động nghiên cứu thực tế của các hệ lớp.

Nhìn chung, việc thực hiện kỷ cương, kỷ luật trong giảng dạy - học tập thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực, đội ngũ giảng viên tham gia giảng dạy ở các lớp luôn đảm bảo về nội dung bài giảng, thời gian lên lớp đúng quy định, tác phong nghiêm túc; đa số giảng viên chuẩn bị bài giảng tốt, bám sát giáo trình, có sự tương tác giữa giảng viên và học viên.

Công tác quản lý học viên các hệ lớp từng bước được tăng cường, đi vào nề nếp ngay từ đầu khóa học: Ổn định tổ chức lớp, tổ chức tuần lễ học viên, quản lý quá trình học tập, rèn luyện của học viên, hoạt động phong trào, tổ chức cho học viên các lớp đi nghiên cứu thực tế đảm bảo an toàn, đúng quy định và các công tác liên quan đến đánh giá, xếp loại, tổng kết, bế giảng.

Quản lý chặt chẽ sĩ số học viên theo từng buổi học, môn học, tổ chức cho học viên vắng học học bổ sung, học lại, thi bổ sung, thi lại, xét điều kiện học viên dự thi kết thúc môn học theo quy định.

Công tác quản lý học viên đối với các lớp đặt tại địa phương được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau như: Giảng viên lên lớp phối hợp với đồng chủ nhiệm lớp kiểm tra sĩ số học viên theo từng buổi học và có xác nhận của các bên liên quan vào phiếu điển danh; kiểm tra qua camera, gửi hình ảnh từng buổi học của lớp công khai lên nhóm Zalo có sự quản lý, giám sát của lãnh đạo Ban Quản lý đào tạo, chủ nhiệm lớp.

1.1.2. Những hạn chế, khó khăn 

Thứ nhất, sự mất cân đối giữa đội ngũ giảng viên và cán bộ phục vụ; một số khoa có số lượng giảng viên ít, trong khi số lớp mở hằng năm không ngừng tăng nên cũng gặp không ít khó khăn trong công tác tổ chức giảng dạy.

Số lượng giảng viên của Học viện hiện nay chưa đảm bảo cân đối theo tỷ lệ (có 92/202 là giảng viên: bao gồm cả giảng viên kiêm nhiệm và giảng viên đang kéo dài thời gian công tác sau khi nghỉ quản lý; tỷ lệ 45,5% trên tổng số cán bộ, viên chức và người lao động Học viện Chính trị khu vực III). Một số giảng viên trẻ trong quá trình giảng bài chưa liên hệ thực tiễn nên bài giảng thiếu tính sinh động, thuyết phục; lúng túng, thiếu chủ động khi chủ trì các buổi thảo luận vì ngại học viên nêu những vấn đề quá khó, “nhạy cảm”, không giải đáp được. Phương pháp giảng dạy của một số giảng viên tuy có đổi mới nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Phương pháp “nêu vấn đề, thảo luận”, cung cấp tài liệu cho học viên tự nghiên cứu còn ít được áp dụng. Nhiều giảng viên vẫn thiên về thuyết trình một chiều. Sự tương tác giữa người dạy và người học chưa đồng bộ, đôi khi chỉ mang tính hình thức. Việc khai thác các phương tiện kỹ thuật phục vụ giảng dạy và học tập còn hạn chế. Nhiều trường hợp sử dụng máy chiếu chỉ để thay cho viết bảng. Chất lượng một số ít bài giảng vẫn còn hạn chế, nội dung còn nặng về lý thuyết, thiếu kiến thức thực tiễn, chưa kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn. Một số ít giảng viên vẫn còn truyền thụ kiến thức một chiều, việc áp dụng các phương pháp dạy học gắn với nội dung và đối tượng người học chưa linh động làm cho buổi giảng, tiết giảng thiếu sinh động. Số giảng viên của Học viện trực tiếp tham gia nghiên cứu, tư vấn, phản biện kết quả nghiên cứu đề tài, dự án, chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội đối với các địa phương chưa nhiều.

Thứ hai, về nội dung, phương pháp giảng dạy: “so với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, công tác đào tạo, bồi dưỡng của Học viện Chính trị khu vực III còn nhiều hạn chế, bất cập, nhất là đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy. Một số giảng viên còn nặng về thuyết trình, độc thoại; chưa chủ động chuẩn bị các nội dung, vấn đề để tổ chức cho học viên thảo luận”[8]; “… trên thực tế, việc áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại vẫn chủ yếu là việc làm tự nguyện của các giảng viên và hiệu quả của nhiều bài giảng cũng chưa thật sự đạt yêu cầu, còn có xu hướng chỉ đơn thuần thay việc viết bảng trước đây bằng việc trình chiếu. Không ít giảng viên vẫn nặng về thuyết trình mà thiếu sự trao đổi, giao lưu, thảo luận với học viên”[9], cụ thể: Chất lượng một số ít bài giảng vẫn còn hạn chế, nội dung còn nặng về lý thuyết, thiếu kiến thức thực tiễn, chưa kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn. Một số ít giảng viên vẫn còn truyền thụ kiến thức một chiều, việc áp dụng các phương pháp dạy học gắn với nội dung và đối tượng chưa linh động làm cho buổi giảng, tiết giảng thiếu sinh động… Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng ở Học viện. Chưa có nhiều công trình nghiên cứu có tính ứng dụng vào thực tiễn, nhất là những công trình nghiên cứu phục vụ trực tiếp cho việc đổi mới nội dung, chương trình và nâng cao chất lượng giảng dạy ở Học viện. Ít công trình nghiên cứu khoa học có tính đột phá[10].

Thứ ba, về quản lý việc học tập, rèn luyện của học viên: Việc quản lý việc học tập, rèn luyện của học viên các lớp hệ không tập trung đôi lúc cũng chưa thật sự chặt chẽ, tình trạng học viên đi trễ, về sớm, bỏ tiết, ra vào nghe điện thoại vẫn còn diễn ra; công tác quản lý lớp của giảng viên đứng lớp và đồng chủ nhiệm lớp tại địa phương vẫn chưa thật sự đảm bảo.

Thứ tư, về cơ sở vật chất: Mặc dù trong những năm qua cơ sở vật chất, kỹ thuật đã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp, song vẫn chưa đáp ứng tốt yêu cầu giảng dạy, học tập, ăn ở, sinh hoạt của cán bộ, giảng viên và học viên các hệ lớp. Các công trình đã được xây dựng quá lâu, đều đã xuống cấp, được cải tạo, sửa chữa nhiều lần; về tổng thể chung, công trình không đồng bộ trong kiến trúc và công năng sử dụng.

Thứ năm, về công tác tuyển sinh: Việc thực hiện Thông báo số 928[11] về cử cán bộ đi học theo tỷ lệ 1:1,2 (tập trung/không tập trung) và sĩ số học viên hệ tập trung không quá 50 học viên/lớp và hệ không tập trung không quá 60 học viên/lớp đã dẫn đến tình trạng một số địa phương cử cán bộ đi học hệ tập trung không đảm bảo nên một lớp hệ không tập trung có số lượng học viên thấp[12].

2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị tại Học viện Chính trị khu vực III trước yêu cầu, nhiệm vụ trong bối cảnh mới               

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện III đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Đặc biệt là việc tiếp tục thực hiện Chuyên đề số 09-NQ/ĐU, ngày 18 tháng 8 năm 2020 của Đảng ủy Học viện Chính trị khu vực III về tăng cường đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, với mục tiêu: Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả trên tất cả các khâu của quá trình đào tạo, bồi dưỡng; đáp ứng ngày càng tốt hơn mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong tình hình mới.

Thứ hai, xây dựng đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng trong những năm tiếp theo, trong đó cần chú trọng đặc biệt đến công tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng giảng viên.

Đội ngũ giảng viên là nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với thành công của hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhất là chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Nếu giảng viên giảng dạy trong các cơ sở giáo dục đại học công lập được thực hiện theo Thông tư số 40/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, bổ nhiệm và xếp lương đối với viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục đại học công lập; thì giảng viên tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các Học viện Chính trị khu vực còn phải đáp ứng những yêu cầu có tính “đặc thù” của Trường Đảng về tiêu chuẩn chung (về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức của cán bộ Trường Đảng; có năng lực nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn; là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam…), nhiệm vụ chung (đi thực tế, biệt phái thực tế dài hạn; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch) và nhiệm vụ cụ thể (giảng viên tập sự, giảng viên, giảng viên chính, giảng viên cao cấp theo Quy định số 766-QĐ/HVCTQG ngày 02 tháng 3 năm 2022 về tiêu chuẩn, nhiệm vụ và chế độ làm việc của giảng viên tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh)                       

Do vậy cần, chú trọng xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý công tác đào tạo đảm bảo về số lượng, chất lượng; tính kế thừa, đổi mới, phát triển; có đủ năng lực, có trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp nhằm hoàn thành tốt yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra:  Đồng thời, có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, trong đó chú trọng bồi dưỡng cập nhật kiến thức kinh điển Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bồi dưỡng cập nhật kiến thức mới, kiến thức thực tiễn cho đội ngũ giảng viên, đặc biệt là giảng viên trẻ. Tăng cường dự giờ, đánh giá chất lượng giảng dạy của giảng viên các khoa theo quy chế[13]. Cụ thể: Tập trung xây dựng được đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, giảng viên, nghiên cứu viên ngang tầm nhiệm vụ, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế; Phấn đấu đến năm 2030 có 100% thành viên Ban Giám đốc có học hàm phó giáo sư trở lên; 100% cán bộ lãnh đạo, quản lý có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ; 100% các đơn vị có cấp trưởng, phó; 15% trưởng, phó các đơn vị giảng dạy, nghiên cứu có học hàm phó giáo sư; 20% - 30% trưởng, phó các đơn vị đi nghiên cứu thực tế dài hạn ở địa phương, ban, ngành hoặc luân chuyển, điều động trong nội bộ. Tăng tỷ lệ viên chức khối giảng dạy, giảm tỷ lệ viên chức khối chức năng theo tỷ lệ 65/35, phấn đấutối thiểu 70% trở lên giảng viên được chuẩn hóa có năng lực giảng dạy, nghiên cứu khoa học, sử dụng thành thạo công nghệ số và các phương tiện hiện đại; 95% có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ, trong đó 15% có học hàm phó giáo sư; 95% có trình độ cao cấp lý luận chính trị hoặc cử nhân chính trị; phấn đấu có khoảng 30% cán bộ khoa học trẻ dưới 35 tuổi có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế.

Đồng thời, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp sư phạm cho đội ngũ giảng viên: Tăng cường công tác đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp sư phạm cho đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo. Cán bộ, đảng viên, giảng viên cần tích cực, chủ động học tập, nghiên cứu khoa học để nâng cao trình độ của mình. Công tác  đi thực tế, biệt phái dài hạn, đi nghiên cứu thực tế hàng năm của các đơn vị phải đi vào thực chất, cần được tổ chức nghiêm túc, bài bản, không qua loa, hình thức để thực sự phục vụ tốt cho công tác giảng dạy và nghiên cứu. Tạo môi trường thuận lợi cho đội ngũ giảng viên, nhất là giảng viên trẻ tham gia học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng, phương pháp giảng dạy. Nâng cao chất lượng nội dung bài giảng: Giảng viên lên lớp phải có giáo án, kế hoạch giảng dạy, trong đó phân bổ thời gian cụ thể cho từng đơn vị kiến thức, hoạt động học tập trong từng tiết giảng và được Trưởng khoa ký xác nhận. Ban Quản lý đào tạo tổng hợp, báo cáo định kỳ cho Đảng ủy. Không bố trí lên lớp đối với giảng viên chưa nộp giáo án, kế hoạch bài giảng theo quy định. Nội dung giáo án phải có chọn lọc, thiết thực, bám sát giáo trình, tài liệu tham khảo chính thống và thực tiễn liên quan đến bài giảng. Giáo án phải thường xuyên bổ sung, cập nhật kiến thức mới cả về lý luận và kinh nghiệm thực tiễn, nhất là các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và thực tiễn khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Việc nâng cao chất lượng bài giảng, đổi mới phương pháp giảng dạy phải được tiến hành thường xuyên, có kiểm tra, giám sát của các đơn vị chức năng, Thường trực Hội đồng khoa học, các ban chuyên môn của Hội đồng khoa học, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, dự giờ (theo kế hoạch và đột xuất) và định kỳ báo cáo Đảng ủy[14].

Đặc biệt cần  nâng cao tinh thần kỷ luật, trách nhiệm ý thức nêu gương, đạo đức nhà giáo của giảng viên trường Đảng: Hơn ai hết, đội ngũ giảng viên lý luận chính trị trường Đảng phải là những người kiên định niềm tin, lý tưởng, nắm chắc nền tảng tư tưởng, có trách nhiệm cao về giữ gìn phẩm cách nhà giáo của nơi đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của hệ thống chính trị:  “Muốn có những thế hệ học viên là cán bộ thực tốt, người giảng viên trước hết phải là tấm gương sáng về đạo đức, tâm huyết, yêu nghề và tạo niềm tin cho học viên. Muốn có được đội ngũ học viên là cán bộ, công chức tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước thì mọi tiêu cực trong đội ngũ giảng viên trường Đảng mang tên Bác cần phải được loại trừ. Giảng viên giáo dục lý luận phải là những người có tinh thần kỷ luật cao, trách nhiệm với mỗi bài giảng, mỗi lời nói của chính mình. Đội ngũ giảng viên phải hiểu rất rõ rằng, mỗi thông điệp mà bài giảng của họ đưa ra đều liên quan đến sự tồn vong của chế độ và sự nghiệp cách mạng của nhân dân. Do đó, tinh thần kỷ luật phát ngôn, kỷ luật lên lớp, ý thức trách nhiệm trong giảng dạy luôn phải được quán triệt nghiêm túc”[15]. Do vậy, đòi hỏi đội ngũ giảng viên phải “Tận tụy, trung thực, cầu thị; tâm huyết với sự nghiệp bồi dưỡng, đào tạo, nghiên cứu khoa học và sự nghiệp phát triển Học viện; giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự người giảng viên trường Đảng; đoàn kết, tôn trọng và hợp tác với đồng nghiệp trong công tác và trong cuộc sống; dân chủ trong giảng dạy, công bằng trong đánh giá kết quả học tập, ứng xử chuẩn mực với học viên, đồng nghiệp”[16]. Quán triệt việc thực hiện Nghị quyết chuyên đề số 04-NQ/ĐU ngày 01/8/2024 của Đảng ủy Học viện III về nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện văn hoá công sở của Học viện Chính trị khu vực III trong tình hình mới và Quyết định số 668-QĐHVCTKV III ngày 26 tháng 9 năm 2024 về việc ban hành Quy định về văn hóa công sở của Học viện Chính trị khu vực III.

Triển khai thực hiện Đề án về đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ của hệ thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045:Đây là nhiệm vụ quan trọng trong Chiến lược phát triển Học viện III đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với đó, Học viện III đã tiến hành xây dựng vị trí việc làm và số lượng người làm việc của Học viện III giai đoạn 2021 - 2026 và những năm tiếp theo. Việc rà soát đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ, đánh giá đúng thực trạng, kịp thời nắm bắt nhu cầu về số lượng, chất lượng, cơ cấu là một trong các căn cứ quan trọng để có kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Cụ thể: Một là, tạo nguồn cán bộ, giảng viên trẻ bằng các hình thức phù hợp với điều kiện đặc thù của Học viện III. Tuyển dụng đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, phù hợp với với trí việc làm. Nguồn tuyển dụng giảng viên trẻ là các sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên thuộc các chuyên ngành khoa học lý luận chính trị, khoa học xã hội và nhân văn được đào tạo ở các Học viện, trường Đại học có uy tín ở trong nước và nước ngoài; các giảng viên trẻ đang giảng dạy lý luận chính trị tại hệ thống trường Đảng và các trường đại học, cao đẳng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Ở mức độ nhất định, thực hiện xét tuyển cán bộ, giảng viên trẻ đang công tác ở các cơ quan khác có tâm huyết gắn bó với Học viện, có trình độ cao, năng lực tốt, ngoại ngữ giỏi, chuyên môn phù hợp, có thể giảng dạy được ngay khi thuyên chuyển công tác về Học viện III. Phấn đấu đến năm 2030, đội ngũ giảng viên trẻ chiếm 20%; đến năm 2035, con số này là 25% tổng số cán bộ giảng dạy. Hai là, coi công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, giảng viên trẻ là nhiệm vụ then chốt: Coi trọng việc cử cán bộ, giảng viên trẻ tham dự các lớp giảng viên lý luận chính trị (văn bằng 2), đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ; lớp cao cấp lý luận chính trị;bồi dưỡng kiến thức kinh điển Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bồi dưỡng trình độ ngoại ngữ và tin học; bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước; bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm và phương pháp giảng dạy tích cực phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy. Giảng viên trẻ sau 03 năm kể từ khi được tuyển dụng vào Học viện III, phải hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ nếu là cử nhân. Thường xuyên liên kết tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn, các lớp bồi dưỡng, nâng cao, cập nhật kiến thức về các lĩnh vực khác nhau trên cơ sở xác định nhu cầu và phân loại đối tượng tham gia học tập gắn với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Học viện III. Phân công giảng viên có trình độ cao, giàu kinh nghiệm giúp đỡ giảng viên trẻ. Trong thời gian 3 năm, tính từ khi được bổ nhiệm vào ngạch, giảng viên phải giảng dạy được ít nhất 01 bài/chuyên đề trong chương trình đào tạo cao cấp lý luận chính trị. Ba là, xây dựng môi trường nghiên cứu khoa học nhằm phát huy sức sáng tạo của giảng viên trẻ: Tin tưởng, giao nhiệm vụ để đội ngũ giảng viên trẻ của Học viện III có thể phát huy năng lực, sự sáng tạo của mình trong nghiên cứu, trao đổi. Giao chủ trì hoặc tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học các cấp phục vụ trực tiếp cho hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và tư vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước. Tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, giảng viên trẻ trao đổi và trau dồi tri thức với các nhà khoa học trong nước, quốc tế thông qua việc tích cực tham gia các hội thảo, tọa đàm, nghiên cứu khoa học. Có chính sách ưu tiên trong nghiên cứu khoa học đối với cán bộ, giảng viên trẻ để thu hút được nhiều cán bộ trẻ, có trình độ tham gia nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nghiên cứu khoa học chính trị, khoa học lãnh đạo, quản lý và một số lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn khác, góp phần xây dựng nguồn nhân lực khoa học chủ chốt trong tương lai. Bốn là, thường xuyên tổ chức dự giờ và thực hiện việc đánh giá đội ngũ giảng viên trẻ : Đây là giải pháp trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trẻ của Học viện III. Tổ chức nhiều hình thức dự giờ: Dự giờ theo kế hoạch của đơn vị giảng dạy; dự giờ đột xuất. Sau dự giờ, cần có nhận xét, góp ý một cách khách quan, chân thành để giảng viên, nhất là giảng viên trẻ dễ dàng tiếp thu nhằm không ngừng hoàn thiện, nâng cao năng lực giảng dạy. Định kỳ 06 tháng và hằng năm, các Khoa tiến hành rà soát, đánh giá giảng viên trẻ của đơn vị trên các mặt: (1) Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; ý thức tổ chức, kỷ luật và thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; (2) Năng lực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và tham gia các hoạt động xã hội; (3) Kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao; (4) Chiều hướng, triển vọng phát triển đáp ứng yêu cầu của người giảng viên trường Đảng. Kết quả đánh giá báo cáo Giám đốc Học viện (qua Ban Tổ chức - Cán bộ) để Giám đốc có kế hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sắp xếp, sử dụng phù hợp với năng lực, trình độ của giảng viên và tình hình thực tế của Học viện III. Đây là điều kiện quan trọng để đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Năm là, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp đối với đội ngũ giảng viên trẻ: Giảng viên trẻ của Học viện III là đội ngũ kế cận, tham gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý cho Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trên địa bàn các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên. Việc rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng để trở thành người giảng viên đòi hỏi rất nhiều công sức, thời gian của tập thể và từng cá nhân. Vì vậy, cần có chính sách hợp lý để thu hút, phát triển đội ngũ giảng viên trẻ của Học viện III, trước mắt cần thực hiện tốt, vận dụng hợp lý theo các quy định của Đảng, Nhà nước và của Học viện về chính sách đãi ngộ đối với giảng viên trẻ nhằm tạo động lực để họ phấn đấu, rèn luyện, yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Sáu là, phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ, giảng viên trẻ: Cán bộ, giảng viên trẻ phải tích cực, chủ động phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, chuyên môn, nghiệp vụ, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần, thái độ công tác; thường xuyên học tập, bồi dưỡng không ngừng nâng cao trình độ về mọi mặt. Cán bộ, giảng viên trẻ căn cứ vào tiêu chuẩn, yêu cầu về trình độ, năng lực và nhiệm vụ của mình, xây dựng chương trình, kế hoạch công tác cho từng năm học gắn với mục tiêu cụ thể[17]. 

Chú trọng việc bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp giảng dạy hiện đại cho đội ngũ giảng viên: Chất lượng đào tạo, bồi dưỡng không chỉ phụ thuộc vào nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng, kiến thức chuyên môn của đội ngũ giảng viên; mà còn phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng, phương pháp giảng dạy hiện đại của đội ngũ giảng viên. Đặc biệt, với đối tượng đào tạo, bồi dưỡng có tính “đặc thù” như đã nêu trên, thì việc bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp giảng dạy hiện đại cho đội ngũ giảng viên là rất cần thiết.Trong bài viết liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng: “Trong bối cảnh hiện nay, trước hàng loạt vấn đề mới đặt ra từ đời sống xã hội sinh động của đất nước và thế giới, việc truyền bá một chiều, áp đặt, duy ý chí từ phía giảng viên sẽ không còn phù hợp. Do đó, đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận chính trị theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học; gợi mở, thảo luận, trao đổi thẳng thắn, đối thoại có trách nhiệm giữa giảng viên và học viên, kết hợp với ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin và các phương tiện hiện đại... tiếp tục được xem là giải pháp hữu ích tại Học viện”[18]. Với tinh thần đó, cần bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp giảng dạy hiện đại cho đội ngũ giảng viên. Phương pháp giảng dạy phải phù hợp với đối tượng và nội dung bài giảng theo hướng tăng cường tương tác, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học viên; định hướng, gợi mở vấn đề giúp học viên tiếp tục tự học, bổ sung, mở rộng và nâng cao kiến thức, rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng vận dụng giải quyết tình huống thực tiễn. Giảng viên đảm bảo thời gian trao đổi, thảo luận của học viên khoảng 30% thời gian của một bài giảng. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy phải được tiến hành thường xuyên, có kiểm tra, giám sát của các đơn vị chức năng, Thường trực Hội đồng khoa học, các Ban chuyên môn của Hội đồng khoa học… thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, dự giờ rút kinh nghiệm (theo kế hoạch và đột xuất)[19]. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy như soạn bài trên phần mềm trình chiếu (Power Point), trao đổi với học viện qua E-mail, Zalo, phần mềm quản lý đào tạo. Bên cạnh việc tăng cường áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, cần đổi mới căn bản về cách thức ra đề thi và chấm thi nhằm phát huy cao nhất tư duy độc lập, sáng tạo của học viên, khắc phục tình trạng học thuộc và làm bài thi theo kiểu nặng về sao chép tài liệu. Phương pháp đánh giá kết quả học tập cần được chú trọng đổi mới theo hướng từ đánh giá việc tái hiện kiến thức sang đánh giá khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề cụ thể của thực tế của địa phương, đơn vị. Do vậy, cần đẩy mạnh việc kiểm tra, thi hết học phần, thi tốt nghiệp bằng hình thức tự luận (mở), viết tiểu luận, thu hoạch hoặc sử dụng hình thức thi vấn đáp để rèn luyện kỹ năng giao tiếp và kỹ năng thuyết trình cho học viên.                    

Thứ ba, tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật hiện đại, đồng bộ phù hợp với yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

Tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy hoạch tổng thể Học viện, tập trung ưu tiên đầu tư xây dựng mới, đồng bộ hạ tầng cơ sở thiết yếu với các công trình hiện đại, đa công năng, kết hợp với việc phát triển hạ tầng số tương ứng. Xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án trung hạn, dài hạn từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất, kỹ thuật của Học viện. Ưu tiên trang bị các phương tiện, công cụ dạy - học hiện đại, thông minh, tương tác đa chiều dựa trên nền tảng công nghệ số. Đầu tư, trang bị công nghệ kỹ thuật, hệ thống phần mềm hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động dạy - học và quản lý, từng bước hình thành Học viện số.Xây dựng không gian xanh, sạch, đẹp, tạo môi trường làm việc, học tập thân thiện, hiện đại.                

Thứ tư, không ngừng nâng cao vị thế, uy tín của Học viện là Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học lý luận và nâng cao nhận thức của học viên trong việc học tập lý luận chính trị 

Để hiện thực hóa mục tiêu là “trung tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có uy tín và là trung tâm nghiên cứu khoa học lý luận hàng đầu ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước có nhiều đóng góp trong tham vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên”[20] đòi hỏi phải có những giải pháp phát huy năng lực tự thân, tạo dựng thương hiệu để trở thành địa chỉ đào tạo, bồi dưỡng có uy tín trong việc “đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức...”[21]. Mặt khác, phải nâng cao nhận thức của học viên trong việc xác định trách nhiệm: “học tập lý luận chính trị không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là biện pháp nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất, đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên” nhằm “trang bị cơ bản, hệ thống, thực tiễn và hiện đại, toàn diện về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; nâng cao tầm nhìn, tư duy chiến lược; nâng cao kỹ năng lãnh đạo, quản lý và vận dụng thực tiễn”[22] và kiên quyết khắc phục tình trạng “Trong đội ngũ học viên có không ít người không thực sự nghiêm túc trong học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị, do động cơ chủ yếu chỉ là học để lấy bằng cấp, sử dụng bằng cấp cho thăng tiến, tăng lương, chuyển ngạch,... Vấn đề kỷ cương, kỷ luật trong học tập lý luận chính trị đang đặt ra một cách cấp bách, cần được đặc biệt quan tâm”[23].

Thứ năm, thích ứng, linh hoạt, sáng tạo trọng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng trước sự tác động của việc thực hiện

Kết luận số 50- KL/TW ngày 28 tháng 02 năm 2023 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Quyết định 214-QĐ/TW của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Quyết định 837-QĐ/HVCTQG ngày 06 tháng 3 năm 2025 về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Học viện Chính trị khu vực III; Nghị quyết số 52 –NQ/ĐU ngày 22 tháng 4  năm 2025 của Ban Chấp hành Đảng bộ Học viện về phát triển Học viện Chính trị khu vực III đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cụ thể là những nội dung liên quan đến: Đối tượng tuyển sinh; nhiệm vụ và quyền hạn trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị  theo sự phân công, phân cấp của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; việc hiện thực hóa mục tiêu “Phấn đấu xây dựng Học viện III trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có uy tín và là trung tâm nghiên cứu khoa học lý luận hàng đầu ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước có nhiều đóng góp trong tham vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên” trong Nghị quyết số 52 –NQ/ĐU ngày 22 tháng 4  năm 2025 của Ban Chấp hành Đảng bộ Học viện về phát triển Học viện Chính trị khu vực III đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

PGS, TS Lê Văn Đính

Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực III

-----

Ban Biên tập cổng TTĐT