Vị thế, vai trò của Phụ nữ Việt Nam trong xã hội hiện đại

Trước hết, phụ nữ là “hạt nhân” trong xây dựng hạnh phúc gia đình.

Gia đình là tế bào của xã hội, nơi duy trì nòi giống, môi trường lưu giữ, giáo dục, trao truyền các giá trị văn hóa dân tộc cho các thành viên trong gia đình. Xây dựng gia đình hạnh phúc chính là tạo nền tảng để xây dựng xã hội hạnh phúc, là vấn đề hết sức hệ trọng của dân tộc ta. Thực tiễn cho thấy, để xây dựng một gia đình hạnh phúc, phải bắt đầu từ người phụ nữ. Ảnh hưởng của người phụ nữ không chỉ tác động mà còn quyết định đến hầu hết các mặt trong cuộc sống gia đình. Với vai trò làm vợ, người phụ nữ có ảnh hưởng to lớn tới hạnh phúc và sự ổn định của gia đình. Người vợ vừa là bạn đồng hành của người chồng trên con đường đời, vừa là hậu phương vững chắc góp phần đem đến sự thành công của người chồng. Với vai trò làm mẹ, người phụ nữ có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện duy trì nòi giống và nuôi dạy con cái, là chỗ dựa về tâm lý và tinh thần cho con trước những khó khăn, trở ngại của cuộc sống.

Thứ hai, trên hành trình phát triển của xã hội, vai trò của người phụ nữ trong xã hội hiện nay ngày càng trở nên đa dạng và quan trọng hơn bao giờ hết. Họ không chỉ là những người vợ, người mẹ yêu thương chồng con, mà còn là những người có tri thức, có sự tự tin và khát khao đóng góp cho cộng đồng. Chiếm hơn 50% dân số và 46,8% lực lượng lao động xã hội, phụ nữ Việt Nam có mặt và chủ động tham gia trong mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, ở mọi vùng, miền của Tổ quốc. Ở bất cứ ngành, lĩnh vực nào, chị em luôn phát huy truyền thống tốt đẹp, đoàn kết giúp nhau cùng tiến bộ, hăng hái tham gia các phong trào thi đua; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Trong lĩnh vực kinh tế, lao động nữ chiếm tỉ lệ lớn trong lực lượng lao động xã hội, nhất là trong các ngành nghề như: may mặc, thương mại, giày dép, thủ công mỹ nghệ, chế biến thực phẩm… Đặc biệt, đóng góp vào phát triển kinh tế của đất nước, các nữ doanh nhân là những người tiên phong hướng tới tạo dựng một nền sản xuất sạch, vì sức khỏe của cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Năm 2024, Tạp chí Fortune của Mỹ công bố danh sách “Những người phụ nữ quyền lực nhất châu Á”, trong đó có ba nữ doanh nhân Việt Nam lọt top là bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Chủ tịch Hội đồng quản trị hãng hàng không VietJet Air, bà Nguyễn Đức Thạch Diễm - Tổng Giám đốc Sacombank và bà Mai Kiều Liên - Tổng Giám đốc Vinamilk. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính với các đại biểu dự Hội nghị đối thoại với phụ nữ Việt Nam, ngày 15/10/2022. Ảnh: Internet.

Trong lĩnh vực chính trị, “phụ nữ ngày càng ý thức được quyền và trách nhiệm công dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị... Phụ nữ được kết nạp vào Đảng, tham gia cấp ủy và các cơ quan dân cử các cấp đều tăng so với nhiệm kỳ trước, có tiếng nói quan trọng trong việc hoạch định và tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước...”[1]. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nữ ngày càng được tăng cường và nâng cao về chất lượng; nhiều người được tín nhiệm bầu, bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước. Cụ thể, nhiệm kỳ Đại hội VIII của Đảng mới có 1 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị là nữ thì nhiệm kỳ Đại hội XII đã có 3 đồng chí nữ Ủy viên Bộ Chính trị (chiếm 15,79%). Đầu nhiệm kỳ nhiệm kỳ Đại hội XIII có 1 Ủy viên Bộ Chính trị và 2 Ủy viên Ban Bí thư; đến tháng 10/2024, có 1 Ủy viên Bộ Chính trị là nữ (1/15, chiếm 6,7%). Trong số 499 đại biểu Quốc hội trúng cử khoá XV có 30% là nữ giới (tương đương 151 người), nhiều nữ đại biểu đã phát huy trí tuệ, kinh nghiệm công tác, dành nhiều thời gian, công sức nghiên cứu, đóng góp vào thành công chung của Quốc hội, tích cực tham gia ý kiến trên các lĩnh vực y tế, an ninh - quốc phòng, đối ngoại, bình đẳng giới, bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em...

Trong lĩnh vực văn hóa, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc. Họ là những người giữ gìn văn hóa truyền thống thông qua các lễ hội, hoạt động văn hóa, văn nghệ thường niên. Không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc qua các câu hát, điệu múa, nhiều chị em phụ nữ còn tham gia bảo tồn các trang phục truyền thống của dân tộc mình qua việc duy trì, phát huy việc thêu hoa văn trên quần, áo... Bên cạnh đó, một số chị em phụ nữ còn mạnh dạn làm các dịch vụ du lịch cộng đồng thông qua việc cho du khách trải nghiệm nếp sống, mặc trang phục, nấu và thưởng thức các món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc để giới thiệu về nét văn hóa địa phương.

Trong lĩnh vực y tế, phụ nữ là những người chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho gia đình và cộng đồng. Họ đóng vai trò quan trọng trong các ngành nghề y tế như y tá, bác sĩ, điều dưỡng và các chuyên gia trong lĩnh vực y học. Ngoài ra, phụ nữ còn là những nhà nghiên cứu, nhà khoa học và nhà phát triển sản phẩm y tế có nhiều đóng góp cho sự phát triển của ngành y tế Việt Nam.

Trong lĩnh vực giáo dục, phụ nữ là những giáo viên, nhà giáo và nhà quản lý giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ. Họ là những người truyền đạt kiến thức, kỹ năng và giá trị cho học sinh và sinh viên. Ngoài ra, phụ nữ còn đóng vai trò quan trọng trong các ngành nghề đào tạo và giáo dục như giáo dục mầm non, giáo dục đặc biệt và giáo dục nghề nghiệp.

Thứ ba, phụ nữ là một thành tố quan trọng để thực hiện mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội. Trong phạm vi cả nước, mỗi phụ nữ là một hạt nhân thực hiện an sinh xã hội từ sự lan tỏa lòng tốt, yêu thương, giúp đỡ những người cơ nhỡ, tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo thông qua các phong trào “Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình”, “Phụ nữ làm kinh tế giỏi”… với các hình thức đa dạng như: giúp ngày công lao động, giúp tiếp cận các nguồn vốn lãi suất ưu đãi, cây, con giống, vật nuôi, hỗ trợ khoa học, gắn chuyển đổi số trong phát triển kinh tế… Với chương trình “Mẹ đỡ đầu” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam triển khai, nhiều trẻ em đã được nuôi dưỡng, hỗ trợ, xoa dịu mất mát, đau thương. Thực tế đã chứng minh, khi được tôn vinh và trân trọng, phụ nữ ngày càng phát huy vai trò, cống hiến nhiều hơn cho xã hội.

Đại hội XIII khẳng định: “Phát huy truyền thống, tiềm năng, thế mạnh và tinh thần làm chủ, khát vọng vươn lên của các tầng lớp phụ nữ. Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới …”[2]. Gần 4 thập kỷ sau đổi mới, Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Để thực hiện mục tiêu trở thành nước thu nhập trung bình cao năm 2030 và có thu nhập cao năm 2045, Việt Nam cần huy động toàn diện các nguồn lực trong đó có vai trò của phụ nữ để đóng góp vào sự phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước như lời Bác Hồ từng nhắn nhủ: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”[3].