Thực hiện chính sách chăm lo đời sống cho người có công với cách mạng theo tinh thần Đại hội XIII

Ghi nhớ công ơn, tôn vinh, tưởng nhớ và biết ơn những người có công với nước là bản chất và là đạo lý truyền thống của dân tộc Việt Nam (nguồn ảnh: Internet)

Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với người có công với cách mạng

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành tình cảm đặc biệt và luôn nhắc nhở toàn Ðảng, toàn dân ta ghi nhớ công lao to lớn của các Anh hùng liệt sĩ, các đồng chí thương, bệnh binh. Người từng căn dặn: “Máu đào của các liệt sĩ đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của liệt sĩ đã làm cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do”[1], và “Thương binh là những người đã hy sinh gia đình, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào, mà các đồng chí chịu ốm yếu, què quặt”[2]… cho nên: “Đối với những người con trung hiếu ấy, Chính phủ và đồng bào phải báo đáp thế nào cho xứng đáng”. Để cụ thể hóa sự tri ân đối với những công lao to lớn đó, ngày 16/2/1947 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký và ban hành Sắc lệnh số 20/SL Quy định chế độ hưu bổng thương tật và tiền tuất tử sĩ, đồng thời đồng ý với đề xuất chọn ngày 27/7 hằng năm là Ngày Thương binh toàn quốc để toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta tưởng nhớ, tôn vinh, tri ân công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng. Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ 7/1954, Đảng và Nhà nước ta càng quan tâm và giải quyết những vấn đề chiến sĩ, gia đình liệt sĩ cũng như công tác thương binh. Và từ năm 1955, ngày 27 tháng 7 hàng năm, Ngày Thương binh được đổi thành Ngày Thương binh - Liệt sĩ.

Tranh cổ động kỷ niệm Ngày Thương binh Liệt sĩ (nguồn ảnh: https://sovhtt.hanoi.gov.vn/)

77 năm qua kể từ dấu mốc ngày 27-7-1947 được chọn là Ngày Thương binh - Liệt sĩ, tiếp nối truyền thống, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và làm tốt công tác đền ơn, đáp nghĩa. Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách chăm lo đời sống vật chất, tinh thần đối với thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, những người có công với cách mạng. Theo đó, hệ thống chính sách, pháp luật về người có công được quan tâm xây dựng ngày càng hoàn thiện. Chỉ tính riêng từ năm 2012 đến nay, đã có 69 văn bản quy phạm pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng được ban hành, trong đó tiêu biểu nhất là Pháp lệnh số 02/2020/UBTVQH14 ngày 09/12/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Pháp lệnh Ưu đãi người có công với Cách mạng[3].

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm hỏi các Mẹ Việt Nam anh hùng tham dự Hội nghị biểu dương người có công với cách mạng tiêu biểu toàn quốc năm 2023 (nguồn ảnh: https://thanhnien.vn/)

Bước vào giai đoạn cách mạng mới, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định quan điểm nhất quán về thực hiện tốt chính sách với người có công, với quyết tâm chính trị là: “Hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách đối với người có công trên cơ sở nguồn lực của Nhà nước và xã hội, bảo đảm người có công và gia đình có mức sống từ trung bình khá trở lên trong địa bàn cư trú. Cân đối ngân sách để tiếp tục thực hiện việc nâng mức trợ cấp xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công, giải quyết căn bản chính sách đối với người có công”[4]; “Đẩy mạnh các hoạt động đền ơn đáp nghĩa. Tiếp tục cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người có công; bảo đảm chế độ ưu đãi người và gia đình người có công phù hợp với xu hướng tăng trưởng kinh tế, tiến bộ và công bằng xã hội”[5];… Quan điểm này vừa thể hiện đạo lý và truyền thống “uống nước, nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc Việt Nam đồng thời thể hiện rõ tư duy mới của Đảng về sự quan tâm trực tiếp đến việc hoàn thiện chính sách xã hội phù hợp với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó luôn coi trọng tát cả các đối tượng và nâng cao hiệu quả của hệ thống an sinh xã hội đến mọi người dân; tạo điều kiện để trợ giúp có hiệu quả cho tầng lớp yếu thế, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội…

Những kết quả nổi bật trong thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng theo tinh thần Đại hội XIII

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, công tác chăm lo đời sống cho người có công với cách mạng đã được cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia triển khai đồng bộ, toàn diện, thường xuyên, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, đạt nhiều kết quả quan trọng

Đến nay, cả nước đã xác nhận được trên 9,2 triệu người có công, trong đó có trên 1,2 triệu liệt sĩ, gần 140.000 Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, trên 800.000 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh, gần 185.000 bệnh binh, trên 320.000 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Hiện nay, cả nước có trên 1,2 triệu người có công được hưởng trợ cấp hằng tháng và hơn 280.000 thân nhân người có công đang hưởng trợ cấp tiền tuất hằng tháng[6]. Mức chuẩn trợ cấp, phụ cấp ưu đãi người có công được điều chỉnh tăng phù hợp với lộ trình điều chỉnh tăng mức tiền lương cơ sở. Tổng kinh phí thực hiện Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng hằng năm khoảng 31.000 tỷ đồng. Ngoài chế độ trợ cấp, phụ cấp, nhiều chế độ hỗ trợ khác đối với người có công và gia đình người có công với cách mạng cũng được Đảng và Nhà nước ta triển khai thực hiện đồng bộ, như: chính sách bảo hiểm y tế chăm sóc sức khỏe, cấp phương tiện trợ giúp, ưu tiên giao đất sản xuất, hỗ trợ cải thiện về nhà ở, đất ở; ưu đãi trong giáo dục - đào tạo; các chương trình dạy nghề, tạo việc làm, vay vốn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất kinh doanh của thương bệnh binh và người có công với cách mạng,…

Bên cạnh việc triển khai các chương trình, chính sách của Nhà nước, để đưa tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, các cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp và đông đảo nhân dân với tình cảm, trách nhiệm và sự tri ân sâu sắc đã tích cực thực hiện các phong trào, hoạt động ý nghĩa như: Phong trào Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng; phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; ủng hộ Quỹ Đền ơn đáp nghĩa; tặng sổ tiết kiệm tình nghĩa; xây dựng nhà tình nghĩa; xây dựng, tôn tạo các công trình ghi công liệt sĩ; đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin… Các phong trào, hoạt động ý nghĩa, thiết thực này đã nhận được sự hưởng ứng tích cực, thu hút được sự tham gia của toàn xã hội, trở thành nét đẹp trong đời sống văn hóa; góp phần quan trọng vào việc củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao tinh thần yêu nước, ý thức, trách nhiệm xã hội, khơi dậy và bồi đắp những giá trị nhân ái của mỗi người dân Việt Nam. Chỉ tính từ 05 năm trở lại đây, từ phong trào này đã tiếp nhận sự ủng hộ gần 5.600 tỉ đồng, xây mới gần 39.000 căn nhà, sửa chữa hơn 24.650 căn nhà, hỗ trợ 393.707 hộ gia đình người có công có khó khăn về nhà ở, tặng 61.654 sổ tiết kiệm tình nghĩa trị giá gần 104 tỉ đồng, 100% mẹ Việt Nam anh hùng còn sống được các tổ chức, cá nhân chăm lo, nhận phụng dưỡng mẹ suốt đời,… Do vậy, đời sống vật chất và tinh thần của người có công và gia đình người có công với cách mạng không ngừng được cải thiện, nâng lên: “Đến nay, 99% hộ người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của người dân nơi cư trú, 99% xã, phường làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ và bệnh binh”[7].

Với tình cảm, trách nhiệm và sự tri ân sâu sắc các anh hùng, liệt sĩ đã cống hiến, hy sinh bản thân mình vì sự trường tồn của Tổ quốc, công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được triển khai tích cực, có hiệu quả. Qua triển khai thực hiện các Đề án Xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin(ban hành theo Quyết định số 150/QĐ-TTg, ngày 14-1-2013, của Thủ tướng Chính phủ) và Đề án Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đến năm 2020 và những năm tiếp theo (ban hành theo Quyết định số 1237/QĐ-TTg, ngày 27-7-2013, của Thủ tướng Chính phủ), cả nước đã tìm kiếm, quy tập được 939.462 hài cốt liệt sĩ và đưa về an táng tại 3.077 nghĩa trang, góp phần làm ấm hương hồn các anh hùng liệt sĩ và xoa dịu bớt nỗi đau cho những người ở lại. Hiện nay, cả nước có trên 3.200 nghĩa trang liệt sĩ và trên 3.000 các công trình ghi công liệt sĩ được xây dựng, sửa sang, chăm sóc trở thành những địa chỉ đỏ thiêng liêng, giáo dục thế hệ hôm nay và mai sau ghi nhớ, trân trọng, biết ơn thế hệ ông cha đã cống hiến, hy sinh bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc, viết nên bản hùng ca “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Thực hiện phương châm “không để người có công nào không được xem xét công nhận và thụ hưởng chính sách”, trong những năm qua, các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, tập trung giải quyết hồ sơ xác nhận liệt sĩ, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh còn tồn đọng. Chỉ tính riêng từ năm 2017 đến năm 2020, cơ quan chức năng cả nước đã tiếp nhận 6.722 hồ sơ tự kê khai là người có công chưa được hưởng chính sách ưu đãi. Sau khi xem xét, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã trình Thủ tướng Chính phủ công nhận và cấp bằng Tổ quốc ghi công đối với 2.204 liệt sĩ, trên 2.600 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh.

Kết quả công tác chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho người có công giai đoạn 2012 -2022 (nguồn ảnh: https://www.vietnamplus.vn)

Trong các dịp lễ, Tết, kỷ niệm ngày 27/7 hằng năm, ngoài quà của Chủ tịch nước, ở tất cả các địa phương đều tổ chức những chương trình, hoạt động về nguồn, gặp mặt, thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách, thể hiện lòng biết ơn, tri ân với những người có công với cách mạng, tạo ra những đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, phát huy truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc Việt Nam; cũng là dịp để mỗi người tự nhắc nhở chính mình phải sống sao cho xứng đáng với những sự hy sinh cao cả đó.

Chăm lo người và gia đình có công là tình cảm và trách nhiệm của toàn xã hội (nguồn ảnh: Internet)

Chiến tranh đã lùi xa, đất nước đã hòa bình, độc lập, đơm hoa, kết trái. Được sống trong cảnh hòa bình tươi đẹp, được cất tiếng hát ca xin đừng quên, không được quên mảnh đất dưới chân mình đã thấm đượm mồ hôi, xương máu ông cha. Đất nước hòa bình nhưng vẫn còn đó biết bao nỗi đau thương: những giọt nước mắt vẫn còn lăn trên má của những người mẹ già mong nhớ con; những vết thương chiến tranh vẫn hàng ngày đau nhức, nhất là lúc trái gió, trở trời; những di chứng do chất độc da cam dày vò biết bao thân phận; nhiều gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công còn gặp khó khăn trong cuộc sống;… Hơn lúc nào hết, chúng ta cần tiếp tục nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa các chính sách chăm lo đời sống cho người có công với cách mạng, đó vừa là tình cảm thiêng liêng, nghĩa vụ, trách nhiệm cao cả của cả hệ thống chính trị và toàn dân, vừa là yếu tố bảo đảm thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, góp phần thực hiện khát vọng của các thế hệ người dân Việt Nam xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc./. 

Ban Biên tập Cổng TTĐT

(Tác giả bài viết: TS Đào Thị Tùng; khai thác & biên tập hình ảnh: Sỹ Bùi)