ĐẮK LẮK TẬP TRUNG XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ

TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH THEO TINH THẦN

ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG

 

                                               TS. Nguyễn Thành Dũng,

                 Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng

 Trường Chính trị tỉnh Đăk Lăk.

 

1.Trong những thập kỷ qua, chúng ta đã bàn khá nhiều đến hệ thống chính trị và xây dựng hệ thống chính trị ở nước ta. Đây là vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt và luôn có tính thời sự, cấp thiết; là một trọng điểm của quá trình xác định chủ trương, chính sách, biện pháp và lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn của Đảng trong quá trình cách mạng, đặc biệt trong thời kỳ đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là một trong những trọng tâm trong nghiên cứu lý luận, vận dụng, phát triển lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn xây dựng hệ thống chính trị ở nước ta. Những thành tựu, ưu điểm và những hạn chế, yếu kém trong vấn đề này cả về nhận thức lý luận cũng như về thực tiễn, sẽ ảnh hưởng quyết định đến thắng lợi hay không thắng lợi của công cuộc đổi mới đất nước.

Tây Nguyên có vị trí chiến lược quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh của cả nước. Đắk Lắk là một tỉnh trên địa bàn có vị trí chiến lược ấy. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng với việc phát huy nội lực, các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Lắk đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể: kinh tế không ngừng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên; quốc phòng - an ninh được giữ vững; hệ thống chính trị ngày càng được củng cố, v.v. Tuy nhiên, hiện nay Đắk Lắk vẫn còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo còn cao, đời sống của nhân dân tuy được cải thiện, song còn thấp so với mặt bằng chung của cả nước. Đáng quan tâm là, các thế lực thù địch đã và đang lợi dụng những khó khăn, những vấn đề dân tộc, tôn giáo trên địa bàn chống phá rất quyết liệt, làm cho tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của tỉnh.

Trong khi đó, hệ thống chính trị tỉnh Đắk Lắk ở một số nơi, nhất là ở cơ sở còn yếu, hoạt động kém hiệu quả. Thực trạng đó đang đặt ra yêu cầu cao về chất lượng tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị tỉnh trong tình hình mới. Hơn nữa, trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, việc xây dựng hệ thống chính trị các cấp trên địa bàn Đắk Lắk vững mạnh vừa là yêu cầu cấp bách, vừa là nhiệm vụ lâu dài của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, nhằm xây dựng tỉnh Đắk Lắk giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng - an ninh, phong phú về bản sắc văn hóa.

Hệ thống chính trị, các yếu tố cấu thành hệ thống chính trị trong thời gian qua đã được bàn khá nhiều đến các nội dung cần phải xây dựng trong điều kiện hiện nay. Tuy nhiên, tính chất liên kết, mối quan hệ mật thiết giữa các yếu tố cấu thành đó trong hệ thống chính trị lại chưa được đề cập thỏa đảng, chưa được nhìn nhận thật sự rõ ràng trong tổng thể thống nhất. Điều đó đã dẫn đến việc thực hiện các nội dung, biện pháp xây dựng từng yếu tố cấu thành hệ thống chính trị có tình trạng chồng chéo, “dẫm đạp” lên nhau, thậm chí gây “cản trở” lẫn nhau. Có biểu hiện: trong thực hiện một số nội dung, biện pháp xây dựng Đảng lại gây khó khăn cho xây dựng chính quyền; thực hiện một số nội dung, biện pháp cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy chính quyền lại ảnh hưởng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sắp xếp cán bộ và công tác xây dựng Đảng…

Vì thế, trong khi nhất thiết phải quan tâm xây dựng tất cả các yếu tố cấu thành, thì chúng ta cần phải nhấn mạnh hơn nữa và làm rõ mối quan hệ mật thiết giữa các yếu tố cấu thành hệ thống chính trị, làm cơ sở cho việc thực hiện nội dung, biện pháp xây dựng từng yếu tố nói riêng và xây dựng hệ thống chính trị nói chung trong chỉnh thể thống nhất, không tách rời. Đó cũng là tư duy mới mà chủ đề Đại hội XIII của Đảng đã phát triển thành tố “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh” của Đại hội XII, thành “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh” - một tinh thần cơ bản của đổi mới hệ thống chính trị trong tình hình mới. Xây dựng hệ thống chính trị trong bối cảnh hiện nay phải được tiếp cận một cách cơ bản, hệ thống và toàn diện, nghĩa là phải xây dựng Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội và đội ngũ cán bộ trong chỉnh thể thống nhất; là xây dựng cơ chế vận hành và giải quyết mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành, để tạo sức mạnh lớn nhất cho từng yếu tố và cả hệ thống chính trị.

2.Xây dựng hệ thống chính trị tỉnh Đắk Lắk hiện nay cũng phải tuân theo cách tiếp cận nói trên. Tuy nhiên, căn cứ vào đặc điểm, tính chất, tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, dân tộc, tôn giáo của tỉnh; những điểm mạnh và hạn chế của hệ thống chính trị; những vấn đề cấp bách đặt ra đối với hệ thống chính trị, cũng như yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, phát triển tỉnh nhà trong tình hình mới, để xác định những vấn đề mang tính then chốt, cấp bách trong xây dựng hệ thống chính trị tỉnh Đắk Lắk. Đây là cách tiếp cận thực tiễn của bài viết này, với mong muốn góp phần giải quyết những vấn đề nổi cộm, cấp bách đặt ra đối với Đắk Lắk.

Theo đó, xây dựng hệ thống chính trị tỉnh Đắk Lắk hiện nay cần tập trung thực hiện tốt những nội dung chính sau:

Một là, xây dựng Đảng bộ các cấp trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ, ngang tầm với nhiệm vụ

Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk hiện có 20 đảng bộ trực thuộc, trong đó 15 đảng bộ huyện, thị xã, thành phố; 01 đảng bộ khối các cơ quan và doanh nghiệp tỉnh; 03 đảng bộ lực lượng vũ trang; 01 đảng bộ cơ sở trực thuộc Tỉnh ủy (Đảng bộ Trường Đại học Tây nguyên); Toàn tỉnh có 184 xã, phường, thị trấn; 2.482 thôn, buôn; với hơn 800 tổ chức cơ sở đảng và hơn 82.200 đảng viên; trong đó số đảng viên dự bị chiếm 6,47%; đảng viên nữ 34,69%; đảng viên dân tộc thiểu số 16,0%; đảng viên là đoàn viên thanh niên 24,94%. Trong tình hình mới, xây dựng Đảng bộ các cấp trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ ngang tầm với nhiệm vụ, cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

Xây dựng các cấp ủy đảng: Xây dựng các cấp ủy đảng trong sạch, vững mạnh là cơ sở nâng cao hiệu lực lãnh đạo của tổ chức đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên và nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng hệ thống chính trị tỉnh. Đối với Đắk Lắk hiện nay, vấn đề này phải đặc biệt nhấn mạnh. Phải xây dựng các cấp ủy đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ , thực sự là hạt nhân đoàn kết, lãnh đạo ở địa phương, cơ quan, đơn vị. Gắn xây dựng cấp uỷ với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, bảo đảm đội ngũ cán bộ chủ chốt, cấp ủy viên đủ về số lượng, có chất lượng cao. Thực hiện đổi mới các cấp ủy theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Xác định rõ mối quan hệ giữa tập thể lãnh đạo với cá nhân phụ trách; quyền hạn đi đôi với trách nhiệm và đề cao trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy. Các cấp ủy phải quán triệt, thực hiện tốt chủ trương, nghị quyết của cấp trên, nắm vững tình hình địa phương, đơn vị, địa bàn, tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, của đồng bào các dân tộc để đề ra chủ trương phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự an toàn xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. Có quy chế và chương trình hành động cụ thể, không dập khuôn, máy móc, ỷ lại vào cấp trên, nêu cao tính độc lập, sáng tạo trong vận dụng đường lối, nghị quyết của Đảng và cấp trên vào địa phương, cơ quan, đơn vị.

Xây dựng đội ngũ đảng viên: Xây dựng đội ngũ đảng viên của Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk theo yêu cầu: có đủ phẩm chất và năng lực, tuyệt đối trung thành với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa; tận tụy phục vụ nhân dân, gần gũi, gắn bó với nhân dân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bồi dưỡng nâng cao chất lượng đảng viên gắn với đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, bè phái, "lợi ích nhóm". Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Thực hiện tốt phát triển đảng, tạo nguồn đảng viên chú trọng con em đồng bào dân tộc thiểu số có trình độ lớp 12 trở lên; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nguồn kết nạp đảng là quân nhân xuất ngũ, các đoàn viên ưu tú hoạt động ở các đoàn thể.

Nêu cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ đảng viên, đặc biệt là bí thư cấp ủy: Đây là vấn đề đặt ra quan trọng và cấp bách đối với tỉnh Đắk Lắk hiện nay. Thực tế cho thấy, sự thiếu gương mẫu của đảng viên là nguyên nhân rất quan trọng làm suy giảm sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng. Cán bộ đảng viên, nhất là bí thư cấp ủy, không gương mẫu thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật, rèn luyện đạo đức, lối sống, thì việc đấu tranh khắc phục suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống không thể tiến triển, chỉ như “đánh vào bị bông”. Những đảng viên cơ hội, tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, chạy bằng cấp…thì không có sự gương mẫu nào cả, tất cả chỉ vì lợi ích ích kỷ của họ, phải kiên quyết đấu tranh khắc phục, loại trừ. Tính tiền phong gương mẫu đòi hỏi, đảng viên giữ chức vụ càng cao thì yêu cầu về sự gương mẫu càng cao. Sự gương mẫu của bí thư cấp ủy, cán bộ chủ chốt phải là một “mũi nhọn” chủ yếu trong nêu cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ đảng viên và xây dựng Đảng hiện nay ở Đắk Lắk. Đảng viên, đặc biệt là bí thư cấp ủy phải gương mẫu toàn diện, không chỉ gương mẫu về tư tưởng, chính trị mà còn về hành động, về đạo đức, lối sống; không chỉ gương mẫu trong lời nói mà cả trong việc làm trên mọi lĩnh vực, trong mọi hoàn cảnh, mọi lúc, mọi nơi, trong xã hội và đối với gia đình.

Hai là, xây dựng chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong sạch, vững mạnh

Hiện nay, các cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh ở Đắk Lắk có 19 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh và 02 cơ quan tương đương Sở: Văn phòng Hội đồng nhân dân tỉnh và Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh; các phòng và tương đương trực thuộc là 161 phòng; các phòng và tương đương trực thuộc các Chi cục và tương đương là 88 phòng. Cơ quan hành chính cấp huyện có 15 huyện, thị xã, thành phố; số cơ quan chuyên môn cấp huyện được tổ chức thống nhất gồm 13 phòng, ban chuyên môn, số phòng và tương đương thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện là 195 phòng. Thực hiện Quyết định số 1215/QĐ-UBND ngày 31/5/2018, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát số lượng các phòng và tương đương trong các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân cấp huyện. Dự kiến số lượng phòng và tương đương thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện sáp nhập, hợp nhất là 9 phòng; các phòng và tương đương thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện sáp nhập, hợp nhất là 12 phòng[1]. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là phải nâng cao hiệu quả thực tế của việc sáp nhập, hợp nhất đó. Vì thế, trong tình hình mới việc xây dựng chính quyền các cấp tỉnh Đắk Lắk cần quan tâm thực hiện tốt những vấn đề sau:

Nâng cao năng lực quản lý, điều hành của chính quyền: Thực hiện sáp nhập, hợp nhất phải nâng cao năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, nhất là ở cơ sở, vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp, bảo đảm Hội đồng nhân dân các cấp thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân trên địa bàn và cơ quan nhà nước cấp trên về thi hành Hiến pháp và pháp luật; phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương; thực hiện quyền giám sát đối với toàn bộ bộ hoạt động của Ủy ban nhân dân. Tăng cường hơn nữa sự gắn kết giữa giám sát của Hội đồng nhân dân với kiểm tra, giám sát của Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và giám sát của nhân dân. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn tỉnh, nhất là cấp cơ sở, thực hiện đúng chức năng của mình, thực sự là chính quyền của dân, do dân và vì dân. Xây dựng Ủy ban nhân dân các cấp đủ năng lực triển khai thực hiện chủ trương, nghị quyết cấp ủy cấp trên và cấp mình, nhất là trong sử dụng đất đai, quỹ công, tài sản công; xây dựng văn phòng “một cửa”, một cửa liên thông ở các cấp, giải quyết kịp thời những yêu cầu chính đáng của nhân dân.

Bảo đảm nguyên tắc pháp quyền trong tổ chức và hoạt động: Trong tổ chức và hoạt động của chính quyền các cấp, phải thực hiện dân chủ, tuân thủ các nguyên tắc pháp quyền, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân và phải tạo sự chuyển biến tích cực, đạt kết quả cao hơn. Xây dựng chính quyền các cấp phải tiến hành đồng bộ với đổi mới kinh tế. Hoàn thiện thể chế, chức năng, nhiệm vụ, phương thức và cơ chế vận hành, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền các cấp; thực hiện nghiêm túc Quy chế dân chủ ở các cấp gắn với thực hiện Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.

Hoàn thiện mô hình tổ chức, biên chế: Thực hiện tốt yêu cầu: “Tiếp tục hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt theo luật định; thực hiện và tổng kết việc thí điểm chính quyền đô thị nhằm xây dựng và vận hành các mô hình quản trị chính quyền đô thị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Gắn kết và đổi mới tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp”[2]. Theo đó, tỉnh cần rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các tổ chức chính quyền theo nguyên tắc một tổ chức có thể đảm nhiệm nhiều việc, gắn với việc cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tiếp tục thực hiện tốt các kế hoạch của tỉnh về triển khai thực hiện chính sách tinh giản biên chế; phấn đấu đến năm 2021 đạt tỷ lệ tinh giản trên 10% trên tổng số biên chế được giao. Gắn với điều đó, cần thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, thực hiện tốt cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả xây dựng nền hành chính phục vụ, lấy sự hài lòng của nhân dân làm thước đo hiệu quả công việc.

Ba là, tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân; tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước

Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc và mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân. Đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp phải thật sự tin dân, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân, có trách nhiệm với dân. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự hỗ trợ của chính quyền trong xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp có đủ trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra. Tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả bức xúc, kiến nghị chính đáng của Nhân dân và khiếu nại, tố cáo của công dân. Củng cố vững chắc niềm tin của Nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Thực hiện tốt công tác giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của Nhân dân; tạo điều kiện để các hội quần chúng điều chỉnh hoạt động, tổ chức cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ theo Thông báo kết luận số 158-TB/TW, ngày 02/01/2020 của Ban Bí thư; nâng cao hiệu quả hoạt động của hội gắn với vai trò đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, phát triển tổ chức, làm cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, tích cực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc vững mạnh.

Bốn là, đổi mới công tác cán bộ, sắp xếp tổ chức, bộ máy, biên chế trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

Đội ngũ cán bộ công chức tỉnh Đắk Lắk hiện nay, về cơ bản, có số lượng hợp lý, có phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ của tỉnh có mặt vẫn còn hạn chế cả về phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực, một số cán bộ, công chức có biểu hiện suy thoái; cơ cấu còn bất hợp lý, mức độ hoàn thành nhiệm vụ chưa cao; công tác cán bộ còn nhiều yếu kém. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”^[3]. Hiện nay, Đảng ta cũng đặc biệt nhấn mạnh, coi cán bộ và công tác cán bộ là then chốt của nhiệm vụ then chốt (xây dựng Đảng). Trong thực hiện vấn đề “gốc” và “then chốt” này, tỉnh đã có rất nhiều ưu điểm, đạt được những kết quả to lớn, nhưng thực tế vẫn còn nhiều vấn đề làm chưa tốt, để lại những hậu quả tiêu cực, làm suy giảm lòng tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng bộ, chính quyền tỉnh, đối với Đảng và Nhà nước. Vì thế, hiện nay công tác cán bộ vẫn là vấn đề đặt ra vừa cơ bản vừa cấp bách đối với Đắk Lắk, cần quan tâm và thực hiện tốt hơn nữa.

Thực hiện công tác cán bộ gắn với sắp xếp, tổ chức bộ máy, biên chế:  Yêu cầu cơ bản đổi mới công tác cán bộ là phải gắn với thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức, bộ máy, biên chế trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, tạo “nhân liệu” và cốt “vật chất” cho việc xây dựng hệ thống chính trị của tỉnh trong sạch, vững mạnh, ngang tầm với nhiệm vụ. Đổi mới, sắp xếp và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế phải phù hợp, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông, có lộ trình, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các tổ chức, cá nhân, bảo đảm hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc tinh giản biên chế phải được chỉ đạo thống nhất; trong đó, phải xác định rõ thời gian, phương pháp tiến hành cho từng nhóm đối tượng cụ thể (khi cần thiết thì tổ chức làm điểm). Kết hợp hài hoà giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; gắn đổi mới tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo, tinh giản biên chế và cải cách chế độ tiền lương. Kiên quyết giảm, không thành lập mới các tổ chức trung gian; giải thể hoặc sắp xếp lại các tổ chức hoạt động không hiệu quả. Sắp xếp lại tổ chức bộ máy không tăng thêm đầu mối và biên chế; khắc phục chồng chéo, dàn trải, trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ. Khắc phục tình trạng sáp nhập theo kiểu cơ học, gọn đầu mối, tinh giản ở cơ quan này nhưng lại phình ra ở cơ quan khác, hiệu quả công việc vẫn không cao (Ví dụ: Việc giảm văn phòng ở các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy; đồng thời chuyển bộ phận kế toán và lái xe về tập trung tại Văn phòng Tỉnh ủy, đã không làm gọn tổ chức bộ máy, không tinh giản được biên chế, song còn làm khó khăn hơn cho công tác điều hành của Văn phòng Tỉnh ủy, hiệu quả phục vụ các cơ quan Đảng, có mặt không tốt hơn trước).

Thực hiện đúng quy trình công tác cán bộ: Công tác cán bộ bao gồm nhiều khâu: đánh giá; quy hoạch; đào tạo, bồi dưỡng; luân chuyển, điều động; bố trí, sử dụng (bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, bầu cử, giới thiệu ứng cử, chỉ định, phân công phụ trách, miễn nhiệm...); quản lý; khen thưởng, kỷ luật; chính sách; kiểm tra, giám sát; bảo vệ chính trị nội bộ; giải quyết khiếu nại, tố cáo về cán bộ; kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng cán bộ làm công tác cán bộ. Các khâu là thể thống nhất, quan hệ chặt chẽ, tác động thúc đẩy lẫn nhau, trong từng khâu lại có quy trình và yêu cầu cụ thể, đòi hỏi đều phải thực hiện tốt. Chúng ta thường nói, đã thực hiện “đúng” quy trình nhưng tại sao vẫn để lọt cán bộ yếu kém. Thực sự là, chúng ta chỉ thực hiện đủ các bước của quy trình, nhưng chưa đúng, trong từng bước, từng khâu, nhất là những khâu dễ “bán và cần mua” như khâu bố trí, sử dụng cán bộ…, vẫn có sai sót, để cho chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, cục bộ xen vào, chi phối, quy trình chỉ là hình thức che đậy cho ý đồ cá nhân. Vì thế, thực hiện quy trình công tác cán bộ nhất thiết phải với tinh thần vì tập thể, loại bỏ mọi biểu hiện chủ nghĩa cá nhân, cục bộ, bản vị; đúng quan điểm “tuỳ tài mà dùng người”; “Cất nhắc cán bộ, phải vì công tác, tài năng, vì cổ động cho đồng chí khác thêm hăng hái”[4]. Có như thế thì quy trình mới thực sự có ý nghĩa và giá trị thực tế; khắc phục được tính hình thức, thực hiện “đúng” nhưng không chọn được đúng người, đúng việc như vẫn xảy ra ở nhiều nơi. Ở đây, trách nhiệm đối với việc làm sai, không đúng phải được ràng buộc vào người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Phải quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực: Quyền lực không được giám sát là sẽ bị tha hóa; quyền lực bị biến thành “của riêng” của cán bộ là tha hóa. Vì thế, nhất thiết phải “nhốt” quyền lực trong “lồng cơ chế”; không “nhốt” được quyền lực, hoặc “nhốt” không đúng, không đến nơi, đến chốn, thì nguy cơ tha hóa quyền lực là điều không tránh khỏi, để lại hậu quả khôn lường. Đây là vấn đề tỉnh Đắk Lắk cần đặc biệt quan tâm. Theo đó, cần thực hiện tốt “Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, hách dịch, cửa quyền; thực hành tiết kiệm trong các cơ quan nhà nước và trong đội ngũ cán bộ, công chức”[5]. Thực hiện nghiêm Quy định 205-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền của Bộ Chính trị, để ngăn chặn tha hóa quyền lực và 6 hành vi chạy chức, chạy quyền; 8 hành vi bao che, tiếp tay chạy chức, chạy quyền mà Quy định 205 đã chỉ rõ.

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp: Trong thời gian tới, tỉnh cần cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; bố trí đủ nguồn lực cần thiết và có cơ chế, chính sách phù hợp đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp. Thực hiện tốt việc đánh giá và sử dụng cán bộ trên cơ sở tiêu chuẩn, quy trình đã được bổ sung, hoàn thiện, lấy hiệu quả công tác thực tế và sự tín nhiệm của nhân dân làm thước đo chủ yếu. Bám sát Quy định 89-NQ/TW ngày 15/8/2017 của Bộ Chính trị khóa XII về khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Tạo điều kiện và khuyến khích cán bộ, công chức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức công vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ; lấy bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực, hiệu quả thực thi nhiệm vụ để đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ.

Quan tâm xây dựng cán bộ dân tộc thiểu số: Hiện nay, nhìn chung, đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số của tỉnh có năng lực thực tiễn, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu lý tưởng cách mạng, gương mẫu và vận động gia đình thực hiện tốt chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, một số cán bộ dân tộc thiểu số còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập; trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị tuy được nâng lên, song chất lượng có mặt chưa đáp ứng yêu cầu. Thời gian tới, cần quan tâm hơn đến vấn đề này; tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết số 05-NQ/TU của Tỉnh ủy, phấn đấu nâng tỷ lệ cán bộ dân tộc thiểu số trong cán bộ, viên chức đạt 15% trở lên; xây dựng tiêu chuẩn chức danh đối với cán bộ dân tộc thiểu số phù hợp với thực tiễn tỉnh. Chú trọng tạo nguồn, nghiên cứu sửa đổi nội dung, chương trình đào tạo lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với đặc điểm cán bộ dân tộc thiểu số ở các ngành, các cấp, địa phương. Lựa chọn con em cán bộ và gia đình cách mạng dân tộc thiểu số đi đào tạo học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị; cử tuyển vào các trường trung học chuyên nghiệp, đại học trong và ngoài tỉnh để tạo nguồn. Chú trọng đào tạo bộ đội là dân tộc thiểu số đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự để bố trí công tác ở các địa phương, đơn vị. Khảo sát số học sinh dân tộc đã tốt nghiệp các trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học trong và ngoài tỉnh và nhu cầu cán bộ ở các cấp, các ngành, lĩnh vực, để có kế hoạch bố trí, sử dụng phù hợp, hiệu quả.

Thu hút và sử dụng nguồn cán bộ có chất lượng cao: Thực tế nhiều năm qua, căn cứ Nghị định 140/2017/NĐ-CP ngày 5/12/2017 của Chính phủ, tỉnh đã thực hiện ưu đãi, thu hút nhân tài từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ về công tác bằng tiêu chí cụ thể. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều tri thức trẻ Đắk Lắk ra trường có xu hướng về thành phố lớn lập nghiệp; tình trạng “chảy máu chất xám”, “chất xám chảy ngược” đang là bài toán cần có lời giải. Hiện nay, nhân tài phải được tiếp cận ở nhiều cấp độ khác nhau, để có chính sách đa tầng, đa lớp phù hợp, thu hút được nhiều nhân tài. Phải “Tăng cường kỷ luật, kỷ cương đi đôi với cải cách tiền lương, chế độ chính sách đãi ngộ, tạo môi trường, điều kiện làm việc để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, phục vụ phát triển; có cơ chế lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài, khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung”[6] phù hợp với tỉnh; gỡ bỏ những rào cản từ cơ chế, môi trường làm việc. Bên cạnh đó, phải bám sát chương trình hành động của Chính phủ về quy định khung cơ chế chính sách ưu đãi, để phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài có trọng tâm, trọng điểm, nhất là các lĩnh vực mũi nhọn phục vụ sự phát triển của tỉnh.

Kết luận:  Thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức, bộ máy, biên chế trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thực chất là xây dựng hệ thống chính trị trên tất cả các yếu tố cấu thành trong chỉnh thể thống nhất, mà “then chốt” là xây dựng Đảng và “gốc” là thực hiện tốt công cán bộ; là xây dựng, hoàn thiện cơ chế vận hành trong từng yếu tố và cả hệ thống chính trị; giải quyết mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị tỉnh. Thực hiện tốt vấn đề này là trực tiếp xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận, các tổ chức chính trị xã hội và đội ngũ cán bộ các cấp của tỉnh trong sạch, vững mạnh, ngang tầm với yêu cầu nhiệm của Đắk Lắk trong tình hình mới.

(Nguồn: Dẫn theo Tạp chí Sinh hoạt lý luận số 6 (179), 2021)